كتاب ديوان امام علي عليه السلام كه حاوي سروده هاي منسوب به آن حضرت مي باشد توسط قطب الدين ابوالحسن محمد بن حسين بن حسن بيهقي نيشابوري کيدري(قرن ششم هجري) تأليف شده است. تصحيح، ترجمه، مقدمه، اضافات و تعليقات اين اثر توسط آقاي دكتر ابوالقاسم امامي انجام شده است.
دکتر ابوالقاسم امامی در بخشي از مقدمه كتاب می گوید:
به هر روی، این درست است که حضرت شعر می سروده و خود سخنور و سخن سنج و نقاد شعر بوده است. اوج سخن در نهج البلاغه و نیز داوری امام درباره برتری شعر امرؤ القیس، شاعر نامدار جاهلی (رک. نهج البلاغه، شهیدی، کلمات قصار: 455؛ فیض الاسلام، حکمت447)، خود بر این سخن گواه است؛ لیک، شعر و شاعری با همه نقش رسانه ای و اهمیتی که در پیکارهای آغاز اسلام داشته و با آن که پیامبر گرامی اسلام، شعر نیکو را می ستوده و برخی سرایندگان را نواخته است، باز، این گونه از سخن، بویژه در هنگامه نزول قرآن کریم و درخشش آیه های آسمانی، رنگ جاهلی اش را باخته بوده و در پایه ای از ارزش نبوده است که انگیزه امام در سرودن شاعرانه باشد، به گونه ای که شعر او همانند نثرش در نهج البلاغه، چنان و چندان باشد که حضرت را در شمار سرایندگان رسمی تاریخ ادب تازی درآورد؛ وگرنه، سید رضی، صاحب آن دیوان و آن پایه در ادب تازی، گردآورنده نهج البلاغه و نویسنده خصائص امام و برافرازنده پرچم سخنوری امام در آوردگاه سخن سنجان قرن چهارم، چنان که نثر امام را گرد کرده، به تدوین دیوانی از او نیز همّتی می گماشته یا از آن سخنی می گفته است. با این همه، وی در نهج البلاغه و نیز در اثر دیگرش (خصائص أمیرالمؤمنین)، قطعه هایی از شعر علی(ع) را روایت کرده است. این نکته و نیز سخنانی مانند سخن سعید بن مسیّب نشان می دهد که حضرت به هر حال با سرودن شعر، بیگانه نبوده اند و گه گاه، به مناسبتهایی، فزون بر رجزهای میدان جنگ، چامه هایی سروده اند که مایه اصلی تدوین دیوانی از امام شده است.
باری، شعر این دیوان، با توجه به پایگاه راویانش، و با توجه به ساختارها و معانی و انگیزه های شعری، بر چندگونه است: گونه ای که به قطع از سروده های امام است، مانند رجزها و سروده هایی که در منابع معتبر به تواتر و تکرار از حضرت دانسته می شود؛ گونه ای که از شاعران دیگر است و حضرت در ضمن سخن، بدانها تمثّل جسته است؛ گونه ای که در آن، لفظ از دیگران و معنا از امام(ع) است؛ بدین معنا که سرایندگان، سخنان نغز امام را به رشته نظم کشیده اند (که در این صورت برابری و هم عیاری نظم شاعران را با کلام امام، چشم نمی توان داشت)؛ گونه ای که شرح منظوم واقعه یا گزارشی است که در احوال حضرت آورده اند؛ گونه ای که دوستداران امام به زبان حالی از حالات او سروده اند؛ رجزی که از هماوردان امام در جنگهاست که امام رجزی در پاسخشان سروده، و رجز حریف و پاسخ امام، هر دو در دیوان آمده است.(صفحه 8)