كميل بن زياد، از كبار تابعين و از اصحاب خاص حضرت على عليه السلام بود و عرفا او را صاحب سرّ اميرالمؤمنين گويند چنانكه خودش هنگام سؤال از حقيقت به آنحضرت عرض مي كند: الست صاحب سرك؟
دعاى كميل مشهور است كه على عليه السلام به وى تعليم داده است.
وقتى حجاج بن يوسف والى كوفه شد كميل را طلبيد و كميل كه مي دانست حجاج او را خواهد كشت گريخت. حجاج عطاياى طايفه و قوم كميل را قطع نمود كميل كه چنين ديد گفت من پير شده‏ام و عمر من تمام مي شود سزاوار نيست كه قوم و خويشان من از دريافت عطاياى خود ممنوع شوند لذا خود را به حجاج تسليم نمود. حجاج گفت خيلى مايل بودم كه به تو دست بيابم. كميل گفت از عمر من چيزى باقى نمانده لكن موعد خداوند است و پس از قتل هم حساب است و اميرالمؤمنين عليه السلام نيز به من خبر داده است كه تو قاتل من هستى حجاج گفت تو در قتل عثمان شريك بوده‏اى و بدين بهانه دستور داد سرش را از بدن جدا نمودند و كميل در نود سالگى به درجه شهادت رسيد.
آرامگاه كميل در ميان بزرگراه نجف ـ کوفه قرار گرفته است.

درباره كميل بن زياد