اروند به معنی تیز و تندرو و در دوره باستان به تمام طول رود دجله و اروندرود امروزی گفته می‌شد. اگر اروند را با تلفظ "او-روند" بخوانیم به معنی آب رونده است. تا سه هزار سال پیش از میلاد مسیح(ع)، اروندرود وجود نداشت و رودخانه‌های دجله، فرات و کارون جداگانه به دریا می‌ریختند. با سقوط ساسانیان و به دلیل عدم مراقبت، سدها شکسته شد و دو رودخانه دجله و فرات در القرنه به هم پیوستند و اروندرود را تشکیل دادند. هم‌اکنون 81 کیلومتر از 175کیلومتر طول اروندرود- از محل پیوستن نهر خین به این رودخانه تا مصب آن در خلیج‌فارس- مرز مشترک ایران و عراق محسوب می‌شود. عرض اروندرود بین 500 تا 1000 متر و عمق آن بین 9 تا 15 متر در نوسان می‌باشد و هنگام جزر و مد آب، کاهش و افزایش می‌یابد و در عین حال برای کشتیرانی مناسب است. اروندرود را  به علت جزر و مدها و نوع جریانش (جریان آرام بر سطح و جریان سریع و متلاطم در عمق) رودخانه وحشی نیز می‌نامند. آب اروندرود از رودخانه‌های دجله و فرات که از ترکیه سرچشمه می‌گیرند و از  رودخانه‌های کارون، کرخه، زاب بزرگ، زاب‌کوچک، دیاله، بکور، سیروان و الوند که همگی از ایران سرچشمه می‌گیرند، تأمین می‌شود واز نظر حجم، 67% آب اروند‌رود از ایران تأمین می‌شود. پوشش ساحلي اروندرود پوششي از"چولان"(بوته‌هاي بلند) و"ني" است و عمق نخلستان‌های آن بين 2تا5كيلومتر متغير است و به وسيلة كانال و نهرهاي مصنوعي عمود بر اروندرود، در حالت مد آبياري مي‌شوند. بصره، خرمشهر، آبادان، خسروآباد و فاو از جمله بندر‌های مهم این آب‌راه هستند که نقش چشم‌گیری در رونق تجارت و بازرگانی منطقه دارند. از آغاز تشکیل کشور عراق در پایان جنگ‌جهانی اول، همواره ادعاهای غیر حقوقی این کشور بر مالکیت کامل اروندرود، از مباحث اصلی اختلافات مرزی ایران و عراق بوده است که سرانجام بر اساس معاهده 1975الجزایر، ژرفگاه(خط القعر و یا خط تالوگ) رودخانه به عنوان خط‌مرزی تعیين شد. یکی از اهداف رژیم بعثی عراق در هجوم سراسری به ایران، حاکمیت مطلق بر اروند و انتقال مرزهایش به ساحل‌شرقی این رودخانه بود. در خرداد1358‌دولت عراق با اعزام ناوچه‌هاي گشت‌زني شروع به تقويت پاسگاه‌هاي مرزي خود در ساحل اروند نمود و بالگردهاي آن كشور بر فراز اروندرود به پرواز درآمدند. با شروع جنگ‌تحميلي اروندرود به سبب عريض بودن و مشكلات ناشي از جزر و مد خليج‌فارس بر اين رودخانه- كه هرگونه عمليات‌نظامي را با محدوديت مواجه می‌ساخت- مورد توجه نيروهاي نظامي دو كشور ايران وعراق قرار نگرفت و فقط دو كشور تأسيسات نظامي و غيرنظامي ساحل اروندرود را با آتش توپخانه‌اي آسيب و خسارات مي‌رساندند. در دومین ماه جنگ، ارتش عراق در حالی‌که از ساحل جنوبی این رودخانه، آبادان را می‌کوبید، از سمت شمال این شهر پیش‌روی کرد و در 9/8/1359 با عبور از بهمن‌شیر به نزدیکی اروندرود رسید و سعی داشت با پیش‌روی از جاده خسروآباد تا شهر اروندکنار در اراضی شمالی این رودخانه استقرار یافته و بر آن تسلطه کامل یابد، لیکن با مقابله مدافعان آبادان، دشمن به عقب رانده شد. درپی عمليات والفجر8 و به دنبال موفقیت رزمندگان در عبور از اروندرود، براي بهبود تردد و افزايش توانايي انتقال رزمندگان به آن سوي اروند، پل‌سازي بر روي رودخانه مورد توجه و تأكيد قرارگرفت.با پایان جنگ و به رسمیت شناختن قرارداد 1975الجزایر توسط عراق، اروندرود دوباره حیات خویش را بازیافت هرچند که به علت انباشته شدن از گل‌ولاي و لاشه‌هاي كشتي‌هاي غرق شده  قابليت كشتي‌راني کشتیهای بزرگ تجاری را تا حدی از دست داده است.

منبع: اطلس جغرافياي حماسي 1