نهر عرايض شاخه‌اي از رود اروند و تدبيري براي آبياري منطقه در غرب خرمشهر است. بر روی این نهر در گذشته پلي چوبي بود كه پس از ترميم پل نو نام گرفت که با 58 متر طول و7 متر عرض، توسط جاده شلمچه منطقه شلمچه را به خرمشهر متصل می‌کند. با شروع جنگ پل‌نو معبر اصلي هجوم نيروهاي بعثي به سوي خرمشهر بود به نحوی که گردان تانك الحسن و گردان نهم تيپ ٣٣ نيروي مخصوص ارتش عراق پس از عبور از شلمچه در 2 مهرماه 1359 به نزدیکی پل‌نو رسیدند. صبح روز 3 مهر نیروهای خودی با نیروهای دشمن درگیر شدند. اما با پیش‌روی قوای زرهی عراق از شمال نهر عرایض، اندک مدافعان پل نو تا پاسگاه مرزی دوربند عقب آمده و سپس با بضاعت کم، تانک‌های مهاجم را عقب راندند. در روزهای بعد نیز درگیری و جنگ وگریز ادامه داشت و گاهی دشمن با عبور از پل نو به طرف خرمشهر پیش می‌آمد. لیکن مدافعان آنها را تا غرب این پل عقب می‌راندند. در نهايت براي ممانعت از ورود عراق به شهر، رزمندگان سپاه آغاجاری به کمک نيروهاي مهندسي ارتش، بخشی از پل را منهدم کردند. واحدهای زرهی دشمن که برای تصرف خرمشهر چاره‌ای جز عبور از نهر عرایض نداشتند از طریق  احداث پل نظامی بر روی نهر عرایض توسط مهندسی سپاه سوم ارتش عراق توانستند در روز 10 مهرماه نيروهاي خود را  عبور داده و تا چهارراه کشتارگاه پیش‌روی کنند. در جریان عملیات بیت‌المقدس در مورخ 1/3/1361، در حالی که تیپ 33 احتیاط نیروی مخصوص ارتش عراق در غرب پل نو مستقر شده بود و ده‌ها عراده توپ در شمال آن در اختیار داشتند، رزمندگان توانستند ضمن آزاد نمودن کل منطقه چهار پل نظامی احداث شده بر روی نهر عرایض را تصرف نموده و راه فرار نیروهای دشمن را در خرمشهر مسدود کنند.پس از آزادی خرمشهر دشمن در آن سوی نهر عرایض برای ممانعت از دستیابی رزمندگان به شلمچه موانع متعددی احداث نمود، با این وجود در عملیات‌های کربلای 4و5 رزمندگان در آن سوی نهر وارد عمل شدند.

منبع: اطلس جغرافياي حماسي 1